Angazhimi i Bashkimit Evropian për të nxitur qëndrueshmërinë mjedisore shtrihet përtej kufijve të tij, duke përfshirë rajonin e Ballkanit Perëndimor. Në kuadrin e paketës së punës të EU4Green që fokusohet në “Statusin e laboratorëve mjedisorë në Ballkanin Perëndimor (BB) dhe kapacitetet e tyre”, një raport i thellë hedh dritë mbi peizazhin e laboratorëve mjedisorë.

Prandaj, EU4Green organizoi një seminar dy-ditor, duke bashkuar 23 laboratorë mjedisorë dhe 51 pjesëmarrës, duke shënuar një përpjekje të rëndësishme bashkëpunimi. Objektivi parësor ishte të kuptohej në mënyrë gjithëpërfshirëse peisazhi aktual i laboratorëve të specializuar si për ndotësit organikë ashtu edhe për ato inorganike në mostrat e ajrit, mbeturinave, ujit dhe tokës brenda ekonomive të WB6.

Ky workshop shërbeu si një platformë për shkëmbimin e njohurive, identifikimin e sinergjive dhe eksplorimin kolektiv të interesave dhe kërkesave të ardhshme. Ai theksoi kapacitetet ekzistuese të laboratorëve në Shqipëri, Bosnje dhe Hercegovinë, Kosovë*, Maqedoninë e Veriut, Malin e Zi dhe Serbi, duke përcaktuar gjithashtu fushat për përmirësim dhe rritje të aftësive.

Gjetjet kryesore

Shqipëri: Ekzistojnë kapacitete për analizimin e ndotësve organikë dhe inorganikë, me kërkesa për zgjerimin e repertorit dhe përmirësimin e aftësive në fusha të ndryshme tematike.

Bosnje dhe Hercegovinë: Ngjashëm me Shqipërinë, ka kapacitete, me kërkesa specifike në analizën e tokës dhe ujit, duke nxitur për një zgjerim të aftësive dhe aftësive.

Kosova*: Kapacitetet janë të pranishme, por kërkesat për rritjen e aftësive dhe zgjerimin e repertorit vazhdojnë, veçanërisht në analizat e ajrit, tokës/llumit dhe ujit.

Maqedonia e Veriut: Kapacitetet për analizimin e ndotësve janë të disponueshme, por ka nevojë për përmirësim dhe zgjerim të aftësive, veçanërisht në analizat e ajrit, tokës, ujit dhe mbetjeve.

Mali i Zi: Ekzistojnë kapacitete, me fokus në përmirësimin e aftësive dhe zgjerimin e aftësive në analizën e tokës dhe ujit.

Serbi: Ngjashëm me ekonomitë e tjera, kapacitetet janë të disponueshme, por ka një kërkesë për rritjen e aftësive dhe zgjerimin e aftësive në fusha të ndryshme tematike.

Përtej seminarit u bënë përpjekje për të integruar të dhëna shtesë nga laboratorë të tjerë, duke rezultuar në informacion të detajuar për 29 laboratorë nga rajoni WB6. Këta laboratorë, që përfaqësojnë institucionet publike, universitare dhe private, luajnë një rol vendimtar në monitorimin dhe analizën mjedisore.

Duke parë përpara:

Rezultatet e seminarit ofrojnë një bazë solide për përpjekjet e ardhshme. Ai jo vetëm që identifikoi pikat e forta dhe të dobëta aktuale, por gjithashtu hapi rrugën për të mësuarit bashkëpunues dhe nisma për ndërtimin e kapaciteteve. U hulumtuan mundësitë e trajnimit për vitin 2024, duke synuar adresimin e mangësive të identifikuara dhe rritjen e aftësive të përgjithshme të laboratorëve mjedisorë në rajon.

Duke pasur parasysh interesin e madh të pjesëmarrësve për përmirësime të mëtejshme në a) përgatitjen e mostrës, b) analizat duke përdorur pajisje dhe metoda specifike, dhe c) duke eksploruar bashkëpunimet e mundshme ndërmjet laboratorëve në sesionet e trajnimit, u ra dakord që trajnimi për substancat inorganike do të kryhej në Laboratori TENUIS në Shqipëri, ndërsa trajnimi për substancat organike do të ofrohet në CETI (Qendra për Kërkime Eko-Toksikologjike Podgoricë) në Mal të Zi, të dyja gjatë vitit 2024.

Në përfundim, ky raport nënvizon rëndësinë e veprimit kolektiv në adresimin e sfidave mjedisore. Duke shfrytëzuar kapacitetet ekzistuese, duke adresuar boshllëqet dhe duke nxitur bashkëpunimin, Ballkani Perëndimor mund të ndërmarrë hapa të rëndësishëm drejt një të ardhmeje më të qëndrueshme.

Raporti i përmendur është në dispozicion sipas kërkesës përmes zyrtarëve të komunikimit, ju lutemi gjeni kontaktet këtu.