Проектот EU4Green продолжува да го поддржува напредокот во мониторингот на почвата во Западен Балкан. Неодамнешните проценки го истакнаа и напредокот што е постигнат и предизвиците што остануваат во ефективно следење на здравјето на почвата низ Албанија, Босна и Херцеговина, Косово*, Црна Гора, Северна Македонија и Србија.

Здравјето на почвата е клучна компонента на одржливоста на животната средина и земјоделската продуктивност. Ефективниот мониторинг на почвата обезбедува следење на нивоата на загадување и спроведување на потребните интервенции со цел да се заштити овој витален ресурс. Во Западен Балкан, напорите за следење на почвата, особено во земјоделските области, се разликуваат, одразувајќи различни нивоа на инфраструктура и законодавна поддршка.

Албанија воспостави мрежа од 26 локации за мониторинг, но ограничените ресурси го намалија обемот на напорите за следење на почвата. И покрај овие предизвици, Албанија постигна значителен напредок во идентификувањето на нивоата на контаминација на почвата, обезбедувајќи основа за идни подобрувања.

Во Босна и Херцеговина, рамката за мониторинг е фрагментирана помеѓу Федерацијата Босна и Херцеговина и Република Српска. Иако и двата ентитета имаат програми за мониторинг на почвата, ефективноста на овие иницијативи е намалена поради недостаток на усогласено законодавство и стабилно финансирање.

Косово* сè уште нема имплементирано сеопфатен систем за следење на почвата. Сепак, неколку студии фокусирани на индустриска контаминација обезбедија клучни податоци, отворајќи го патот за посистематски мониторинг во иднина.

Црна Гора спроведува годишен мониторинг со фокус на опасните материи во почвата. Се планира да се прошират активностите за мониторинг, особено во урбаните и индустриските области, за да се обезбеди посеопфатна проценка на здравјето на почвата.

Во Северна Македонија, мониторингот на почвата е во развојна фаза и се очекуваат нови закони и стратегии да ги поддржат овие напори. Вклучувањето во иницијативите за следење на почвата на ниво на ЕУ би можело значително да ги подобри капацитетите на земјата.

Србија постави силни законски основи за мониторинг на почвата и во моментов работи на воспоставување национална мрежа. Интеграцијата и координацијата на податоците помеѓу повеќе институции се клучни приоритети додека земјата се движи кон целосна имплементација.

Се охрабрува регионалната соработка за зајакнување на практиките за следење на почвата низ Западен Балкан. Значајна можност лежи во претстојното истражување на почвата LUCAS, иницијатива на ЕУ дизајнирана да го стандардизира собирањето податоци за почвата низ Европа. Учеството во ова истражување ќе му обезбеди на Западен Балкан вредни сознанија за здравјето на почвата, усогласувајќи ги нивните практики за следење со стандардите на ЕУ.

Проектот EU4Green останува посветен на поддршката на овие напори, осигурувајќи дека земјишните ресурси во Западен Балкан се следат и одржливо се управуваат, придонесувајќи за еколошката отпорност и земјоделската продуктивност на регионот.

*Оваа ознака не ги прејудицира позициите за статусот и е во согласност со Резолуцијата 1244/1999 на Советот за безбедност на ОН и мислењето на МСП за Декларацијата за независност на Косово.