Во рамките на студиската посета под наслов „Поддршка за усвојување на практиките на циркуларна економија за Западен Балкан“, проектот EU4Green организираше посета на Агенцијата за животна средина на Австрија во Виена, каде беа презентирани австриските искуства во оваа област. Претставници од шест економии на Западен Балкан се собраа за да учат од австриските практики и да најдат можности за нивна примена во локалните контексти.

Во текот на три дена, учесниците, меѓу кои беа официјални лица, индустриски стручњаци и еколози, разменуваа знаења и идеи за клучните аспекти на циркуларната економија, создавајќи темели за регионална соработка и конкретни акции.

Клучни теми што беа истражувани

Учесниците се фокусираа на неколку клучни области на дизајн и имплементација на циркуларна економија:

• Зелена јавна набавка
  Герлахд Вајнер, раководител на Be платформата, ја претстави напорната работа на Австрија во интегрирањето на одржливост во процесите на јавни набавки, нудејќи стратегии за воведување на еколошки практики во различни сектори.
• Проширена одговорност на производителите (EPR)
  Андреас Перл, генерален директор на VKS Verpackungskoordinierungsstelle GmbH, ја истакна успешната рамка на EPR во Австрија, со посебен акцент на нејзината улога во управувањето со отпадот и одговорноста на производителите.
• Обработка и повторна употреба на отпад
  Посетите на техничките објекти вклучуваа компостиралиштето Лоба, објектот ContraCon за обработка на градежен отпад и иновативната продавница 48er-Tandler во Виена. Овие посети демонстрираа практични пристапи на Австрија за превенција на отпадот, одделно собирање и одржлива повторна употреба.
• Програми за превенција на отпад
  Клаудија Шолц од австриското Федерално министерство за климатски акции (BMK) ја претстави Националната програма за превенција на отпад во Австрија, со акцент на стратегиите за намалување на отпадот од храна и кампањите за подигање на свеста.

Импресии на учесниците

Кои аспекти од австриските практики на циркуларна економија ви беа најприменливи или најинспиративни за работа во вашата земја?

„Центарите за собирање стари производи, продавниците за половни производи и кампањите за подигање на свеста во Виена беа особено инспиративни и директно применливи на нашиот локален контекст. Планираме да работиме поблиску со општините за да ги прилагодиме и споделиме овие практики,“ изјави Ана Карафилова Мазневска, раководител на одделот за управување со отпад во Северна Македонија.

Како планирате да имплементирате или прилагодите увидот од оваа студиска посета за да ги подобрите иницијативите за циркуларна економија во локалниот контекст?

„Целта ни е да се посветиме на овие предизвици преку краткорочни и среднорочни политички стратегии, како што е Стратегијата за индустрија 2030, која се фокусира на транзицијата на производниот сектор кон зелена продукција. Ова вклучува примена на циркуларни стратегии, користење обновливи извори на енергија и ефикасно управување со ресурсите. Иницијативи како Програмата за заштита на потрошувачи и актуелните законски решенија, како што се прописите за амбалажен отпад, се клучни за подобрување на зелените практики,“ нагласи Нијаци Шала, претставник на Министерството за индустрија, претприемништво и трговија на Косово*.

Регионална соработка и влијание

Студиската посета имала за цел проценка на преносливоста на австриските практики на циркуларна економија на економиите на Западен Балкан, поттикнувајќи ги учесниците да ги прилагодат овие решенија на локалните рамки. Дискусиите за предизвиците, можностите и научените лекции го зголемија потенцијалот за соработка и донесоа следниве цели:

• Зелена јавна набавка како двигател на системска промена.
• Улогата на превенција на отпад во намалување на влијанието врз животната средина и зголемување на ефикасноста на ресурсите.
• Регионална адаптација на системот на проширена одговорност на производителите.

Заклучок

Оваа студиска посета ја истакнува посветеноста на проектот EU4Green во поддршката на регионалната соработка и транзицијата на Западен Балкан кон одржлива циркуларна економија. Преку взаемна размена на знаење и учење, проектот овозможува создавање на влијателни, специфични решенија што се усогласени со Зелената агенда за Западен Балкан.