Edhe ndryshimet më të vogla në zakonet e përditshme të përgatitjes dhe ruajtjes së ushqimit mund të kenë ndikim të madh – jo vetëm për buxhetin personal, por edhe për qëndrueshmërinë mjedisore në tërësi. Ky ishte mesazhi kryesor i workshop-it “Përmbysja e miteve rreth ushqimit”, i organizuar nga projekti EU4Green dhe Europe House Novi Sad në Institutin Francez.

Workshop-i trajtoi keqkuptimet dhe gabimet më të zakonshme që çojnë në shpërdorimin e ushqimit – nga blerjet e tepërta dhe interpretimi i pasaktë i datave të skadencës, deri te ruajtja e papërshtatshme e produkteve ushqimore. Pjesëmarrësit morën këshilla praktike se si të reduktojnë mbetjet ushqimore, të kursejnë para dhe të mbrojnë mjedisin.

“Shpërdorimi i ushqimit është një çështje globale me pasoja të gjera – nuk është thjesht një problem i Serbisë, Ballkanit apo Evropës. Një e treta e ushqimit të prodhuar në botë përfundon e hedhur, duke kontribuar në uri, humbje ekonomike dhe degradim mjedisor,” tha Carina Broneder, eksperte për Ekonominë Qarkulluese pranë Agjencisë Austriake për Mjedisin, e cila iu bashkua eventit virtualisht. Ajo theksoi se parandalimi i mbetjeve ushqimore është një element kyç i ekonomisë qarkulluese, duke nënvizuar se ushqimi i hedhur është përgjegjës për rreth 10% të emetimeve globale të gazrave serrë.

Si pjesë e mbështetjes për Serbinë dhe Ballkanin Perëndimor në tranzicionin drejt një ekonomie qarkulluese, projekti EU4Green ka ndihmuar Ministrinë e Mbrojtjes së Mjedisit në përditësimin e Planit të Parandalimit të Mbetjeve – një dokument strategjik i miratuar së fundmi nga Qeveria e Serbisë. Ky Plan paraqet masa konkrete për të reduktuar mbetjet në nivel kombëtar, rajonal dhe lokal, duke nxitur njëkohësisht zhvillimin e ekonomisë qarkulluese.

Përmes diskutimeve interaktive, ekspertët ndanë këshilla praktike për përdorim të përditshëm që çdo individ mund t’i zbatojë për të reduktuar shpërdorimin e ushqimit.

“Në një botë me burime të kufizuara dhe rritje të shpejtë të popullsisë, shpërdorimi i ushqimit është i papranueshëm. Prodhimi i ushqimit ushtron presion të madh mbi mjedisin – duke konsumuar tokë, ujë, energji dhe hapësirë, ndërkohë që kontribuon në ndotje dhe emetime të gazrave serrë. Lajmi i mirë është se shpërdorimi i ushqimit mund të reduktohet ndjeshëm përmes planifikimit të mençur, blerjeve të arsyeshme, ruajtjes së duhur dhe përdorimit kreativ të mbetjeve ushqimore. Çelësi është të përdorim atë që kemi dhe të blejmë vetëm atë që me të vërtetë na nevojitet,” tha Branka Ilakovac, eksperte për Parandalimin e Mbetjeve Ushqimore dhe Koordinatore për Komunikimin në EU4Green.

EU4Green ka mbështetur Ministrinë në rishikimin e të dhënave, përcaktimin e indikatorëve dhe masave, si dhe në vendosjen e një afati për zbatimin e Planit të Parandalimit të Mbetjeve. Kjo nismë lidhet ngushtë me objektivat më të gjera të qëndrueshmërisë, duke përfshirë konsumin e përgjegjshëm, parandalimin e shpërdorimit të ushqimit dhe rritjen e ndërgjegjësimit publik.

“Besimi në ushqimin që konsumojmë ndërtohet mbi njohuri. Përmes këtij workshop-i, synojmë t’i fuqizojmë qytetarët me informacion të bazuar në fakte shkencore dhe mjete për mendim kritik, në mënyrë që të jenë në gjendje të identifikojnë dhe të hedhin poshtë mitet që lidhen me ushqimin dhe që mund të dëmtojnë shëndetin – dhe njëkohësisht të reduktojnë mbetjet ushqimore,” tha Darja Sokolić, eksperte për Sigurinë Ushqimore pranë Autoritetit Evropian për Sigurinë Ushqimore (EFSA).

Workshop-i ofroi njohuri mbi ndikimin që ka shpërdorimi i ushqimit në mjedis, mënyrat se si individët mund të ndryshojnë zakonet e tyre, si të ruajnë në mënyrë të duhur ushqimin dhe si parimet e ekonomisë qarkulluese mund të zbatohen edhe në kuzhinë.

EU4Green mbështet zbatimin e Agjendës së Gjelbër për Ballkanin Perëndimor, me financim nga Bashkimi Evropian dhe Agjencia Austriake për Zhvillim (ADA), dhe zbatohet nga Agjencia Austriake për Mjedisin.