Bashkëpunimi është çelësi për përmirësimin e cilësisë së ajrit
Copyright: Mak Kapetanović
Projekti EU4Green, i zbatuar nga Agjencia Austriake e Mjedisit, mbajti një seminar rajonal mbi masat lokale për përmirësimin e cilësisë së ajrit më 31 janar dhe 1 shkurt 2024 në Sarajevë.
Pjesëmarrësit përfshinin Ministritë e Mbrojtjes së Mjedisit të Serbisë dhe Maqedonisë së Veriut, Ministrinë Federale të Mjedisit dhe Turizmit (BIH), Institutin Hidrometeorologjik të RS, Bankën Botërore, si dhe organizata të shumta vendase dhe ndërkombëtare.
Workshopi dyditor trajtoi veçanërisht burimet individuale të ngrohjes në nivel lokal, duke u fokusuar në planet e menaxhimit të cilësisë së ajrit dhe mundësitë e financimit për ndryshimin e burimeve të energjisë dhe djegien e mbetjeve bujqësore. Ky workshop u drejtua nga ekspertë të Agjencisë Austriake të Mjedisit , z. Christian Nagl dhe z. Siegmund Böhmer, të cilët paraqitën kërkesat e përgjithshme për planet dhe programet e cilësisë së ajrit, së bashku me shembuj të praktikave të mira për financimin e masave të ngrohjes. Z. Zijad Lugaviq, kryetari i komunës së Tuzlës, foli për masat për zëvendësimin e qymyrit dhe hapat e tjerë të ndërmarrë në Tuzla.
Maja Čolović-Daul, përfaqësuesja e projektit EU4Green në Bosnje dhe Hercegovinë, deklaroi, ‘Fokusi i projektit EU4Green është të katalizojë proceset drejt arritjes së qëllimeve dhe angazhimeve strategjike të përcaktuara nga aktivitetet e Agjendës për Ballkanin Perëndimor dhe BE. Marrëveshja e Gjelbër në Ballkanin Perëndimor, e nënshkruar nga Bosnja dhe Hercegovina në kuadër të Deklaratës së Sofjes. Një nga segmentet është përmirësimi i cilësisë së ajrit dhe emetimet nga burimet individuale të ngrohjes dhe djegia e mbetjeve bujqësore, te cilat janë burime të rëndësishme të ndotjes së ajrit në Ballkanin Perëndimor. Çështja e kontributit në dekarbonizimin dhe përmirësimin e cilësisë së ajrit në nivel lokal reflektohet përmes zëvendësimit sistematik të llojeve të karburanteve në sistemet individuale të ngrohjes dhe izolimit. Kontributi i komuniteteve lokale, në planin financiar, është një hallkë thelbësore në arritjen e synimeve për reduktimin e emetimeve.
Një nga ekspertët kryesorë evropianë të cilësisë së ajrit nga Agjencia Austriake e Mjedisit, z. Christian Nagl, theksoi: “Prandaj, është e rëndësishme të vendoset një koordinim dhe bashkëpunim i mirë ndërmjet niveleve të ndryshme të qeverisjes, si horizontalisht ashtu edhe vertikalisht, si dhe të ketë komunikim dhe bashkëpunim të mirë midis ekonomive në rajon dhe në nivel qyteti. Jemi të kënaqur që, si agjenci, mund të ofrojmë shumë njohuri dhe përvojë, shembuj të praktikave të mira dhe modele të suksesshme që mund të jenë me përfitim të madh për nivelet lokale dhe kombëtare në rajon për përmirësimin e cilësisë së ajrit. Zbatimi i masave është gjithashtu thelbësor për të përmbushur qëllimet e Agjendës së Gjelbër për Ballkanin Perëndimor.”
ÇFARË ËSHTË EU4GREEN?
Projekti EU4Green mbështet Ballkanin Perëndimor – Shqipërinë, Bosnjën dhe Hercegovinën, Kosovën*, Malin e Zi, Maqedoninë e Veriut dhe Serbinë – në zbatimin e “Axhendës së Gjelbër për Ballkanin Perëndimor”, në kthimin në ekonomi të gjelbër të ekonomive të tyre duke u konsultuar me të gjithë partnerët përkatës dhe duke nxitur monitorimin dhe raportimin. EU4Green në rajon do të kontribuojë në kalimin në një ekonomi rrethore, monitorimin dhe reduktimin e ndotësve në ajër, ujë dhe tokë, duke e bërë bujqësinë më të qëndrueshme dhe më elastike ndaj klimës, duke ndihmuar në ruajtjen e biodiversitetit, duke ofruar mbështetje ad hoc të politikave të nivelit të lartë, duke forcuar monitorimin dhe raportimi mbi Axhendën e Gjelbër, përmirësimi i të kuptuarit të Axhendës së Gjelbër përmes aktiviteteve të komunikimit, përmirësimi i edukimit të gjelbër, përfshirja e shoqërisë civile dhe aktorëve të tjerë dhe promovimi i financimit për tranzicionin e gjelbër.
Për të siguruar pronësinë dhe për të forcuar pranimin, EU4Green përfshin vendimmarrësit dhe palët e interesuara në proces. Duke e bërë EU4Green më pjesëmarrëse kontribuon në ndërtimin e sinergjive, inkurajon ide të reja dhe përmirëson cilësinë e vendimeve. Aktivitetet e EU4Green do të japin gjithashtu mbështetje specifike për përafrimin e legjislacionit në ekonomi me acquis communautaire të BE-së.
Gjatë projektit EU4Green, ekonomitë e Ballkanit Perëndimor do të përmirësojnë bashkëpunimin e ndërsjellë, duke synuar të sjellin përfitime ekonomike dhe mjedisore për një rajon me më shumë se 20 milionë banorë.
Bashkimi Evropian financon projektin EU4Green me 10 milionë euro dhe Agjencia Austriake për Zhvillim me 1 milionë euro respektivisht. Projekti zbatohet nga Agjencia e Mjedisit Austriake në bashkëpunim me autoritetet publike dhe institucionet e Ballkanit Perëndimor.