Vjenë, Austri – Tetor 2024 – Një delegacion i ekspertëve mjedisorë nga Ballkani Perëndimor u mblodh në Agjencinë Austriake të Mjedisit (Umweltbundesamt) për një vizitë studimore të projektuar për të përmirësuar monitorimin e cilësisë së ajrit në rajon. Si pjesë e projektit EU4Green, kjo vizitë përfaqësonte një hap të rëndësishëm në përpjekjet për të avancuar mbrojtjen e mjedisit në Ballkanin Perëndimor, duke prezantuar ekspertizën evropiane për të forcuar kapacitetet lokale.

Një Eksperiencë e Çmuar Mësimi

Ekspertët nga ministritë, institutet dhe agjencitë kombëtare të mjedisit bashkëpunuan ngushtë me homologët e tyre austriakë në disa sesione praktike në laboratorin modern të kalibrimit, laboratorin kombëtar të referencës dhe objektet e krahasimit ndërlaboratorik të Agjencisë. Gjatë vizitës tre-ditore, pjesëmarrësit eksploruan teknika të avancuara për monitorimin e ndotësve të dëmshëm, si ozoni dhe dioksidi i azotit, që janë kritikë për uljen e ndotjes së ajrit.

Një nga pikat kulmore të vizitës ishte eksplorimi i metodave të kalibrimit të avancuar të cilësisë së ajrit. Këto teknika janë thelbësore për të siguruar që stacionet e monitorimit të ajrit në gjithë rajonin të ofrojnë të dhëna të sakta dhe të besueshme, të cilat mund të përdoren për të mbrojtur shëndetin publik dhe mjedisin.

Një Hap Drejt Ajrit më të Shëndetshëm

“Kjo vizitë ka qenë jashtëzakonisht e vlefshme,” tha Ljupcho Grozdanovski, B. Sc., nga Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Fizik, Qendra Informative Mjedisore e Maqedonisë. “Po marrim me vete aftësi praktike që do të na ndihmojnë të përmirësojmë mënyrën se si monitorojmë cilësinë e ajrit në vendet tona. Kjo është një hap i rëndësishëm drejt ajrit më të shëndetshëm për të gjithë. Ky krahasim ndërlaboratorik ishte një eksperiencë e mirë për ne dhe një mundësi për të shkëmbyer eksperienca me laboratorët fqinj, veçanërisht me Laboratorin Kombëtar të Referencës së Agjencisë Austriake të Mjedisit (Umweltbundesamt – UBA). Për shkak të krizës COVID, krahasimet në vitin 2020 u anuluan, dhe ky krahasim i organizuar nga UBA Austria, përmes projektit EU4Green, ishte shumë i dobishëm për ne për të kontrolluar standardet tona të kalibrimit dhe pajisjet.”

Darko Šipka, nga Republički hidrometeorološki zavod Republika Serbe, shtoi: “Ishte shumë e vlefshme për mua të shoh se si duket laboratori juaj i kalibrimit, pasi nuk kam pasur mundësinë të shoh pajisjet dhe të dëgjoj eksperienca praktike nga laboratori i kalibrimit më parë. Ne mund të përdorim instrumentet tona nga vizita studimore si standarde transferimi dhe të kalibrojmë instrumente të tjerë, si analizatorët e CO dhe NOx. Shpresojmë të zhvillojmë një laborator kalibrimi në Bosnjë dhe Hercegovinë, dhe me ndihmën dhe këshillat tuaja, kjo është e mundur.”

Irisi Hada, specialiste nga Agjencia Kombëtare e Mjedisit të Shqipërisë, ndau gjithashtu mendimet e saj: “Mësimi më i rëndësishëm që mora nga vizita ishte të kuptoja se si bëhen kalibrimet në mënyrë të drejtpërdrejtë në një Laborator Kombëtar të Referencës (NRL). Në të kaluarën, ne gjithmonë kontraktonim kompani për të bërë mirëmbajtjen dhe kalibrimet tona, ndaj ishte e vlefshme të kuptoja më mirë procesin. Në të ardhmen, fokusi ynë do të jetë te identifikimi i problemeve të pajisjeve dhe rikthimi i mirëmbajtjes, si dhe zgjerimi i stacioneve të monitorimit dhe ndoshta krijimi i një laboratori kombëtar të referencës.”

Vizita studimore theksoi rëndësinë e bashkëpunimit, jo vetëm me ekspertët austriakë, por edhe mes pjesëmarrësve nga Ballkani Perëndimor. Duke ndarë njohuritë dhe mësuar nga përvojat e njëri-tjetrit, këto ekonomi po punojnë së bashku për të trajtuar sfidat e ndotjes së ajrit në rajon.

Hapat e Ardhshëm/Veprimet

Pjesëmarrësit tani do të punojnë për të zbatuar njohuritë e fituara gjatë vizitës për të përmirësuar monitorimin e cilësisë së ajrit në ekonomitë e tyre dhe për të ndërtuar laboratorë kombëtarë të referencës në planin afatgjatë. Kjo do të ndihmojë në ofrimin e të dhënave më të mira mbi nivelet e ndotjes së ajrit dhe në informimin e veprimeve për reduktimin e emetimeve të dëmshme. Pritet që nisma të tjera bashkëpunuese midis Ballkanit Perëndimor dhe Austrisë të pasojnë, duke ndërtuar mbi momentumin e kësaj vizite të suksesshme.